Інтэграваны урок па геаграфіі і англійскай мове ў 10 класе
“Падарожжа па Вялікабрытаніі”
Урок праводзіцца на беларускай і англійскай мове.
Абсталяванне: палітычная карта свету, фізічная і эканамічная карта Вялікабрытаніі, сцяг Вялікабрытаніі, Англіі,Шатландыі, Ірландыі, нацыянальныя знакі Англіі, Шатландыі, Уэльса і Паўночнай Ірландыі (чырвоная ружа, чартапалох, нарцыс, трыліснік), мульцімедыйная прэзентацыя "Вандраванне па Лондане", аўдыёзапіс шатландскай дуды, партрэты знакамітых людзей Вялікабрытаніі, малюнкі вырабляемай у краіне прадукцыі.
Настаўнік геаграфіі. Дзіўна шматаблічны наш свет! І колькі б мы ні разглядалі карту свету, кожны раз нас ахоплівае пачуццё вострай цікаўнасці. Мудрагелістыя абрысы мацерыкоў і выспаў парой нагадваюць нам знаёмыя выявы. Вось "тыгр", быццам які прыгатаваўся да скачку, - гэта Скандынаўскі паўвостраў. Вось "бот" на самым поўдні Еўропы - гэта Італія. А як шмат назваў на карце! Рэкі, азёры, гарады, выспы ў акіянах… Узнікае жаданне пабываць у кожным кутку планеты!
Аб'ехаць увесь свет - мара, для шматлікіх амаль няздзейсная. Але можна падарожнічаць і "завочна". У такое "завочнае" вандраванне мы і запрашаем вас. Гэту краіну часта завуць " імглісты Альбіён" ( альбус - белы (лат.)). Імя Альбіён паходзіць ад рымскіх заваёўнікаў. А хто першым падабраў да яго эпітэт "імглісты", не ведаюць нават эксперты па гісторыі Англіі. Напэўна, ён з'явіўся пазней. Але факт застаецца фактам: у нашым уяўленні два гэтыя словы " імглісты Альбіён" па сутнасці непадзельнае цэлае.
Настаўнік англійскай мовы. Today we’ll visit Great Britain. It’s a great country, which attracts tourists its history, customs and traditions, architecturals monuments and famous people. It’s a country of great politics and scientists, writeres and poets.
Настаўнік геаграфіі. Такім чынам, у паўночна-заходніх берагоў Еўропы знаходзяцца Брытанскія астравы. Галоўны востраў завецца Вялікабрытаніяй, а па ім і ўсю дзяржаву, размешчаную на архіпелагу, называюць Вялікабрытаніяй. Але ў краіны ёсць і іншая назва - Англія, па яе галоўнай гістарычнай частцы. Афіцыйна ж дзяржава завецца Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі. Дзяржава падзяляецца на чатыры вобласці: Англія, Шатландыя і Ўэльс знаходзяцца на востраве Вялікабрытанія, а Паўночная Ірландыя - на паўночным усходзе вострава Ірландыя. У кожнай з гэтых абласцей свая гісторыя, свая рэлігія, свае традыцыі, свае прыродныя асаблівасці. Усяго ж у Брытанскім архіпелагу каля 5 тыс. астравоў.
Настаўнік англійскай мовы. Great Britain has several different names. Some people say “Britain” or “ the United Kingdom of Great Britain”, or just U.K. There are four different parts in the United Kingdom.
- What are they? Name these parts.
- They are England, Scotland, Wales and Northern Ireland.
- What are their capitals?
- London is the capital of England.
- Edinburgh is the capital of Scotland.
- Cardiff is the capital of Wales.
- Belfast is the capital of Northern Ireland.
Every country has its own emblems: the red rose, the thistle, the daffodil, the shamrock.
- What country has got this emblem “ the red rose “(чырвоная роза)? – (England).
- What country has got this emblem “ the thistle” (чартапалох)? (Scotland).
- What country has got this emblem “ the daffodil” (нарцыс)? (Wales).
- What country has got the emblem “ the shamrock” (трыліснік)? (Northern Ireland).
Настаўнік геаграфіі.
Працуем з , візітнай карткай " краін свету.
- Якая плошча Вялікабрытаніі ? (244 тыс. кв. км.).
- Якая колькасць насельніцтва краіны ? (58 млн чал.).
- Якая форма кіравання Вялікабрытаніі ? (Канстытуцыйная манархія).
Кароль (цяпер каралева Лізавета II) лічыцца часткай дзяржавы, судовай сістэмы, галоўнакамандуючым узброенымі сіламі, свецкай часткай дзяржаўнай англіканскай царквы. Дзяржаўны гімн пачынаецца словамі: "Божа, захоўвай каралеву". Нацыянальнае свята адзначаецца 12 чэрвеня, у дзень нараджэння цяперашняга манарха Лізаветы II. Але каралева падпісвае законы, прынятыя парламентам. Менавіта парламенту Вялікабрытаніі прыналежыць рэальная заканадаўчая ўлада, а выканаўчая - ураду. Можна сказаць, што манарх Вялікабрытаніі " валадарыць, але не кіруе ").
-Якая форма тэрытарыяльнай прылады Вялікабрытаніі? (унітарная дзяржава).
Гісторыя ўтварэнняі сцяга Вялікабрытаніі.
Настаўнік англійскай мовы. Now, my dear friends, let’s turn to the history of Great Britain. This flag is called Union Jack. It has its own history.
–Who can tell me about the Union Jack’s history?
Pupil’s answer. (на доске – 4 сцягі: Велікабрытаніі, Англіі, Шатландыі і Ірландыі).
It all began in 1801 when Scotland was joined to England and Wales. The flag is made up of 3 crosses. The upright cross is the cross of St. George, the patron saint of England. The white diagonal cross is the cross of St. Andrew, the patron saint of Scotland. The red diagonal cross is the cross of St. Patrick, the patron saint of Ireland. All of them are on the blue Background.
- Can you tell us this information in Belarussian?
Адказ вучня. На сцягу Вялікабрытаніі можна разгледзець некалькі каляровых крыжоў. Гісторыя сцяга сыходзіць у далёкае мінулае. У 7-8 вяках на Брытанскіх астравах утварыліся дробныя каралеўствы. Каралі абапіраліся на баявыя лютвы і каталіцкую царкву. У 9 веку на востраве ўтварылася адзінае каралеўства, якая атрымала назву Англія. Заступнікам Англіі лічыўся св. Георгій, а яго эмблемай быў чырвоны прамы крыж на белым полі. Гэту эмблему бачылі на плашчах і сцягах англійскіх рыцараў у перыяд крыжовых паходаў. Пад крыжовым сцягам у трэці паход вёў крыжакоў Рычард Ільвінае Сэрца. Англійскія феадалы неаднаразова прадпрымалі спробы падпарадкаваць сабе паўночныя тэрыторыі вострава, дзе з 11 стагоддзя склалася самастойная дзяржава - Шатландыя. Заступнікам Шатландыі лічыўся Св. Андрэй, а яго эмблемай быў белы касы крыж на сінім полі. Доўгія гады англійская дынастыя Цюдораў змагалася з шатландскай дынастыяй Сцюартаў за пашырэнне ўлады. Захопніцкія намеры англійскіх феадалаў не абмінулі і заходняга суседа краіны - Ірландыю. Заступнікам Ірландыі лічыўся Св. Патрык, а яго эмблемай быў чырвоны касы крыж на белым фоне. Барацьба Англіі за Ірландыю была працяглай і кровапралітнай. У 1801г. было замацавана аб'яднанне Англіі, Шатландыі з Ірландыяй. У 1801г. быў зацверджаны новы сцяг Злучанага Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі. Зараз сцяг аб'яднаў 3 крыжы: Св. Георгія, Св. Андрэя і Св. Патрыка.
Настаўнік геаграфіі.
- У канцы 20 стагоддзі ў Еўропе быў завершаны "праект стагоддзя", які ўступіў у эксплуатацыю ў 1994 году. Даўжыня яго 50 км, у тым ліку 37 км пад вадой. Пра які "праект стагоддзя" ідзе гаворка?
- Гэта чыгуначны тунэль праз праліў Ла-Манш. Хуткасныя цягнікі зараз пераадольваюць адлегласць паміж Парыжам і Лонданам за 3 гадзіны, прычым сам праезд пад Ла-Маншам займае 30-35 мінут.
- Вось і мы перасячом праліў Ла-Манш, каб патрапіць у галоўную гістарычную частку Вялікабрытаніі - Англію.
Паказ мультымедыйнай прэзентацыі "Падарожжа па Лондане".
Настаўнік англійскай мовы. London is the capital of Great Britain, its political, economic and commercial centre. It is one of the largest cities in the world and the largest city in Europe. Its population is about 8 million. London is one of the oldest and most interesting cities in the world. Today in its full extent Greater London covers 625 square miles and consists of 33 separate boroughs. Traditionally London is divided into several parts: the City, Westminster, thr West End and East End. They are rather different from one another. The heart of London is the City, its financial and business centre. Numerous banks, offices and firms are situated there, including the Bank of England, the Stock Exchange and the Old Bailey. There are some famous ancient buildings within the City. Perhaps the most striking of them is St. Paul’s Cathedral, the greatest of English churches. The Tower of London is also situated in the City. Its has been closely associated with many important events in English history. It has served as citadel, palace, prison, mint and menagerie. Westminster is the historic and govermental part of London. The Abbey contains many royal tombs, memorials to eminent men and women. But the most popular ones are those to writers, actors and musicians in Poet’s corner. Alongside the Abbey Edward the Confessor had a palace built. The Palace of Westminster was the royal residence and also the country’s main court of law. On the corner next to Westminster Bridge stands clock Tower which houses the famous bell Big Ben. Buckingham Palace is the Queen’s official London residence. Built in 1702–1705 for the Duke of Buckingham. London’s most popular spectacle is Changing the Guard at Buckingham Palace. It takes place in the forecourt and lasts about 30 minutes. Going down Oxford Street you come to Trafalgar Square which is yet another symbol of London. This square reseived its name from Trafalgar, the cape off which Lord Nelson defeated a Franco-Spanish fleet in 1805. Admiral Nelson stands in bronze on top of a tall column in the middle of the square. The British Museum is the biggest museum in London. It contains a priceless collection of ancient manuscripts, coins, sculptures ets., and is famous for its library.
– Now answer the questions:
1. Is London a big city? How many people live there?
2. What famous buildings do you know within the city?
3. Whan did the Tower serve as?
4. What do you know about Westminster?
5. What is the Buckingham Palace famous for?
6. Why did the Trafalgar Square receive its name?
7. What London museums do you know?
Заданне навучэнцам: па карце Вялікабрытаніі даць адзнаку прыродных рэсурсаў краіны. У Вялікабрытаніі няма вялікай разнастайнасці карысных выкапняў, аднак некаторыя з іх мелі вялікае значэнне для фарміравання яе прамысловых раёнаў. Асабліва вялікае значэнне маюць буйныя запасы каменнага вугля. Агульныя запасы каменнага вугля - каля 200 млрд т, а прамысловыя - 45 млрд т, па іх Вялікабрытанія займае 2 месца ў свеце. Каменнавугальныя басейны галоўным чынам знаходзяцца або прама ля марскога ўзбярэжжа, або вельмі блізка да яго. Гэта спрыяла ператварэнню Вялікабрытаніі ў найбуйнейшага ў свеце экспарцёра вугля. Найбуйнейшыя вугальныя басейны - Паўднёва-Валійскі, Шатландскі, Ёркшырскі. (на карту наносяцца значкі каменнага вугля на тэрыторыі гэтых басейнаў). У 60-х гадах мінулага стагоддзя ў шэльфе Паўночнага мора былі адкрыты радовішчы нафты і газу. Да 2002 году выведаныя запасы нафты ў брытанскім сектары мора вылічаліся ў 2,4 млрд т, а газу - 1250 млрд куб. м. (наносяцца значкі нафты і газу на Паўночным моры). Такім чынам, па забяспечанасці энергарэсурсамі Вялікабрытанія знаходзіцца ў выгадным становішчы ў параўнанні з іншымі краінамі Еўропы. Велікабрытанія размяшчае адносна вялікімі запасамі жалезных руд, але яны нізкаякасныя (утрыманне металу - 25-30%). Таму краіна імпартуе высакаякасныя руды са Швецыі, Канады, Бразіліі і шэрагу краін Афрыкі. Акрамя гэтага, у невялікай колькасці здабываюць калійныя солі, вальфрамавыя і алавяныя руды. Вялікабрытанія першая з краін Заходняй Еўропы пачала выкарыстоўваць штучны газ, пабудавала атамную электрастанцыю (АЭС - Колдэр-Хол у Камбер- Лендэ) і доўгі час была лідарам у развіцці атамнай энергетыкі, але вызначаная праграма будаўніцтва не была выканана, і наперадзе апынуліся ЗША, Францыя, Нямеччына, Японія. Лясы ў Велікабрытаніі займаюць усяго 8% плошчы краіны. Галоўным чынам яны захаваліся па далінах рэк і ніжніх частках горных схілаў. У Англіі і Ўэльсе растуць дуб, вяз, граб, мэм і ясень. У Шатландыі знаходзяцца змяшаныя дубова-ялова-хваёвыя і бярозавыя лясы. Залішняе ўвільгатненне прывяло да шырокага распаўсюджвання балот, сенажацяў і верасовых пустэч. У лясах Вялікабрытаніі амаль няма драпежных звяроў, яны даўно знішчаны тут у выніку інтэнсіўнага палявання. У водах у Брытанскіх выспаў водзяцца розныя віды рыб: селядзец, кілька, сардзіны, скумбрыя, камбала, трэска і іншыя.
- Па карце Вялікабрытаніі назавіце найбуйныя цэнтры машынабудавання Англіі. (Лондан, Бірмінгем, Шефілд, Ковентры, Сандэрленд, Плімут і інш.)
- У якім горадзе выпускае дарагія аўтамабілі фірма "Ролс-Ройс"? (Ланкашыр)
- Якія гарады Англіі вядомыя як старыя ўніверсітэцкія цэнтры? (Оксфард - заснаваны ў 1167годзе, Кембрыдж - заснаваны ў 1209 годзе)
- Назавіце найбуйныя порты Англіі. (Лондан, Ліверпуль, Саўтгемптан. Лондан і Ліверпуль маюць міжнароднае значэнне, яны - галоўныя па адпраўцы экспартных грузаў, а Саўтгемптан - буйны пасажырскі порт).
- Які горад Англіі завуць "Лонданам на моры" і чаму? (Брайтан - курортны цэнтр, 146 тыс. чал.)
Шатландыя.
Гучыць шатландская дуда.
Настаўнік англійскай мовы.
- Do you like this music? (Yes, I do)
- What instrument is sounding now? (дуда)
- What country has got this national instrument? (Scotland)
- What is the national clothes of Scotland? (kilt)
- Say me in Russian what is kilt? (кілт - клецістая, у буйную зморшчыну, спадніца да каленаў, якую апранаюць мужчыны Шатландыі (у тым ліку і хлопчыкі-падлеткі), збіраючыся на народнае свята ці спартыўвыя спаборніцтвы. Апранутыя ў кілты, пад музыку, выкананую на дудзе - нацыянальнай прыладзе, Яны танцуюць шатландскія народныя танцы - стреспэй і рыл.)
- What Scotland's poet do you know? ( Robert Burns )
- Let's listen to his famous poem "A Red, Red Rose" in English and in Russian.
Robert Burns ( 1759 – 1796 )
A Red, Red Rose.
O my luve is like a red, red rose
Till a’ the seas gang dry, my dear,
That’s newly sprung in June:
And the rock melt wi’ the sun;
O my luve is like the melodie
And I will luve thee still, my dear,
That’s sweetly play’d in tune.
While the sands o’ life shall run.
As fair art thou, my bonie lass,
And fare thee well, my only luve,
So deep in luve am I:
And fare thee well a while!
And I will luve thee still, my dear,
And I will come again, my luve,
Till a’ the seas gang dry.
Tho’ it were ten thousand mile!
Любовь.
Любовь, как роза красная,
Не высохнут моря, мой друг,
Цветет в моем саду.
Не рушится гранит,
Любовь моя – как песенка,
Не остановится песок,
С которой в путь иду.
А он, как жизнь, бежит…
Сильнее красоты твоей
Будь счастлива, моя любовь,
Моя любовь одна.
Прощай и не грусти.
Она с тобой, пока моря
Вернусь к тебе, хоть целый свет
Не высохнут до дна.
Пришлось бы мне пройти!
Пераклад С. Маршака.
Настаўнік геаграфіі.
Шатландыя, Уэльс і Паўночная Ірландыя - нацыянальныя ўскрайкавыя раёны Вялікабрытаніі, якія захавалі сваю культуру і самабытнасць. Гэта тыпова "дэпрэсіўныя" раёны, узровень эканамічнага развіцця якіх ніжэй, чым большасці раёнаў Англіі. У іх увесь час востра варта праблема занятасці насельніцтва і вышэй, чым у сярэднім па краіне, лік беспрацоўных. Шатландыя - самая паўночная і гарыстая частка Вялікабрытаніі. Хоць шатландцы амаль не захавалі гэльскай (кельцкай) мовы, Яны строга прытрымваюцца старых звычаяў і захоўваюць сваю нацыянальную культуру. Сталіца Шатландыі - г.Эдынбург (452тыс. жыхароў) - адзін з найпрыгожых гарадоў краіны, важны ўніверсітэцкі і культурны цэнтр. Тут нарадзіўся сусветна вядомы пісьменнік Вальтар Скот, складаў свае вершы паэт Роберт Бернс. У горадзе знаходзяцца паліграфічныя, электратэхнічныя, фармацэўтычныя і харчовыя прадпрыемствы. Самы густанаселены раён Шатландыі - г.Глазга (781 тыс. жыхароў) і яго наваколлі. Гэта найбуйны горад раёна, яго індустрыяльнае ядро і культурны цэнтр. Тут знаходзяцца металургічныя і машынабудаўнічыя заводы, якія выпускаюць шахтавае абсталяванне, судны, лакаматывы і іншыя металаёмкія вырабы. З пашырэннем здабычы нафты ў Паўночным моры наступіла ажыўленне ў эканоміцы шэрагу гарадоў усходняга ўзбярэжжа Шатландыі. Штаб-кватэрай нафтапромыслаў стаў галоўны культурны цэнтр і буйны рыбалоўны порт усходняй Шатландыі - г.Абердзін, які вылучаецца сваёй унікальнай забудовай з шэрага мармуру. Шатландцы ганарацца сваёй гісторыяй, нацыянальнай культурай. На народнае свята і спартовыя змаганні хлопчыкі і мужчыны апранаюць кілт - клецістую да каленаў спадніцу ў буйную зморшчыну. У асоба ўрачыстых выпадках службоўцы шатландскіх устаноў таксама апранаюць кілт. Спартыўныя спаборніцтвы ў шатландцаў адрозніваюцца ад англійскіх. Яны змагаюцца ў кіданні доўгага бервяна, гуляюць у шанці - выгляд хакея, у які гулялі яшчэ героі старадаўніх шатландскіх саг. Уэльс - самабытны раён Вялікабрытаніі. Амаль увесь Уэльс займаюць невысокія вельмі старажытныя Кембрыйскія горы. Менавіта тут былі знойдзены рэшткі трылабітаў - марскіх жывёл, якія жылі каля 500 млн. гадоў назад. Цэлая геалагічная эпоха Зямлі была названа кембрыйскай. У горах знаходзяцца вялікія запасы каменнага вугля. Вугаль кардыф, які тут здабываюць, высокай якасці і пры згаранні дае шмат цяпла. Сталіца Ўэльса так і завецца Кардыф. Гэта гандлёвы, універсітэцкі, значны металургічны і машынабудаўнічы цэнтр. Ва Ўэльсе жывуць валійцы -нашчадкі старажытных кельцкіх плямёнаў. Яны захавалі сваю самабытную культуру да нашых дзён. У судах і адміністрацыйных установах Уэльса размаўляюць не толькі на англійскай мове, але і на валійскай. Дагэтуль любімай нацыянальнай прыладай тут застаецца арфа - нацыянальны знак Уэльса. Валійцы па даўняй традыцыі арганізоўваюць конкурсы хораў, на якія апранаюць яркія нацыянальныя гарнітуры. У Кардыфе ёсць Нацыянальны музей Уэльса. Даўнія традыцыі жывць і ў побыце. Замест прозвішча людзі тут носяць імя свайго бацькі, а раней наогул згадваліся продкі пяці ці шасці пакаленняў. Паўночная Ірландыя, ці Ольстэр - самая невялікая па плошчы гістарычная вобласць Злучанага Каралеўства Вялікабрытаніі. Гэты раён мае самы нізкі ўзровень развіцця. У ім асабліва ярка выявілася англійская асадніцкая палітыка. Паўночная Ірландыя была далучана да Вялікабрытаніі ў 1922 годзе. Астатняя частка вострава дабілася незалежнасці. Гістарычна ў Паўночнай Ірландыі склаліся тры групы насельніцтва, якія адрозніваюцца паміж сабой і рэлігіяй, і культурай. На ўсходзе Паўночнай Ірландыі жывуць перасяленцы з Шатландыі, цэнтр і поўнач засялілі англічане, а на захадзе і на мяжы з Ірландыяй - карэнныя ірландцы, каталікі па веравызнанні, у адрозненне ад пратэстантаў англічан і шатландцаў. Англічане і шатландцы варожа настроены ў адносінах да ірландцаў, а тыя, у сваю чаргу, не могуць змірыцца з залежнасцю ад Англіі.Гэта барацьба была асабліва вострай у 70-80-е гады 20 стагоддзя. Белфаст - сталіца Паўночнай Ірландыі, буйны порт, прамысловы і культурны цэнтр. Тут развіта суднабудаванне, авіябудаванне і электратэхніка. Галоўная знакамітасць Паўночнай Ірландыі - гэта "Дарога Волатаў" - скальнае ўтварэнне на паўночным беразе, якое складаецца з некалькіх тысяч шматгранных базальтавых калон вышынёй да 6 метраў. Паводле легенды, гэта збудаванне было пабудавана волатамі як частка дарогі з Ірландыі ў Шатландыю. Ірландцы беражліва захоўваюць свае звычаі і традыцыі. У іх традыцыйна вялікія сем'і. Большасць прозвішчаў, як і ў Шатландыі, пачынаецца на "Мак"(сын) ці "О"(унук). Мужчыны носяць тоўстыя вязаныя камізэлькі і швэдры, жанчыны - цёплыя шалі з каляровай аблямоўкай і плеценыя пояса. У адзежы аддаюць перавагу зялёнаму колеру - нацыянальнаму знаку краіны. Ды і саму Ірландыю часта завуць "смарагдавым востравам".
Настаўнік англійскай мовы.
Almost every nation has peculiarity of some kind. The English are a nation of stay-at-homes. There is no place like home, they say " The Englishman's home is his castle ", is a saying known all over the world. English people prefer small houses for one family with a small garden. A typical feature of an English house is a fireplace, even when there is central heating in the house.
Politeness is a characteristic feature of Englishmen. They often say "Thank you" and "Beg your pardon".
There are some common holidays in Great Britain. Many of them have British origin and were brought to the new continent with the first settlers.
(Шматлікія святы маюць брытанскае паходжанне і былі прывезены на новы кантынент першымі перасяленцамі).
-Do peopl give presents on Christmas? (Ці дораць людзі падарункі на Каляды?)
-Yes, it is a tradition of giving presents to relatives and friends. They also write and send postcards. (Так, гэта традыцыя дарыць падарункі сваякам і сябрам. Яны таксама пішуць і пасылаюць паштоўкі.)
-Do people have a dinner for all family on Сhristmas? (Ці ўладкоўваюць людзі сямейны абед на Каляды?)
-People usually cook a dinner with a big turkey and Christmas pudding. (Людзі рыхтуюць індычку і калядны пудынг.)
-What do people do on St. Valentine's Day? (Што людзі робяць на Дзень Святога Валянціна?)
-They send beautiful cards usually in the shape of a heart. They often do not sign them. They also present flowers. (Яны пасылаюць прыгожыя паштоўкі ў форме сэрца. Часта яны іх не падпісваюць. Яны таксама дораць кветкі.)
-Do people dye eggs on Easter? (Ці фарбуюць людзі яйкі на Вялікдзень?)
-Yes, people dye eggs and present them to their friends and relatives. (Так, людзі фарбуюць яйкі і дораць іх сябрам і сваякам.)
-What other peculiar English features do you know? (Якія іншыя характэрныя ангельскія рысы вы ведаеце?)
-English people like tea very much. "5 o'clock tea" is the time when everything "stops". It is tea-time. Every morning they begin the day with cornflakes and bacon. (Ангельцы вельмі любяць чай. " 5-ці гадзіннікавы чай" - гэты час, калі ўсё замірае. Гэты час чаю. Штораніцы яны пачынаюць свой дзень карнфлэйкам і беконам.)
Падвядзенне вынікаў урока.
Настаўнік геаграфіі.
Вялікабрытанія - высокаразвітая індустрыяльная дзяржава, адна з вядучых дзяржаў свету. Лондан - адзін з найбуйных сусветных фінансавых цэнтраў. Вялікабрытанія мае адну з самых шырокіх сетак банкаў і страхавых кампаній за мяжой. У ангельскіх фунтах стэрлінгах вырабляецца каля 15% усіх сусветных гандлёвых аперацый. Шырока вядомы ўнёсак Вялікабрытаніі ў скарбніцу сусветнай культуры. Брытанскім навукоўцам прыналежаць важныя адкрыцці, сярод іх І.Ньютан, Дж.Максвел, Дж.Джоўль, М.Фарадэй, Ч.Дарвін, Э.Резерфорд, А.Флемінг. Сусветнай вядомасцю карыстаюцца творы Ўільяма Шэкспіра, Джорджа Байрана, Вальтару Скота, Бярнарда Шоў, Агаты Крысці. Вялікабрытанія - астраўная дзяржава. У склад дзяржавы ўваходзяць чатыры гісторыка-геаграфічныя правінцыі: Англія, Шатландыя, Уэльс і Паўночная Ірландыя. У кожнай з гэтых частак краіны свая гісторыя, свае прыродныя асаблівасці, свая рэлігія, свае традыцыі. Нацыянальныя традыцыі і святы захоўваюцца і ў наш час і перадаюцца з пакалення ў пакаленне.